Verified By Apollo General Physician June 23, 2023
3136शरीरातील सर्वात मोठा अंतर्गत अवयव असलेले यकृत हे जगण्यासाठी अत्यंत महत्त्वाचे आहे. याची अनेक महत्त्वाची कार्य आहेत –
यकृताचा मोठा भाग दुरुस्त करण्याच्या पलीकडे खराब होतो आणि यकृताचे कार्य थांबते, तेव्हा ते बंद पडते.
यकृत बंद पडणे ही एक जीवघेणी स्थिती असून यासाठी तातडीने वैद्यकीय मदत घ्यावी लागते. बहुतेक वेळा यकृत हळूहळू आणि अनेक वर्षांच्या काळात बंद पडते. परंतु दुर्मिळ परिस्थितीमध्ये ज्याला अॅक्युट लिव्हर फेल्युअर म्हणतात, यामध्ये यकृत वेगाने (अर्थात 48 तासात बंद पडते) आणि सुरुवातीलाच याचे निदान करणे अवघड असू शकते.
क्रॉनिक लिव्हर फेल्युअरची सर्वात सामान्य कारणे म्हणजे (ज्यामध्ये काही महिने किंवा वर्षांमध्ये यकृत बंद पडते) –
अॅक्युट लिव्हर फेल्युअरची कारणे अनेकदा भिन्न असतात, यामध्ये यकृत वेगाने बंद पडते. यामध्ये समावेश होतो –
यकृत बंद पडल्याची प्रारंभीची लक्षणेकोणत्याही स्थितीमुळे असू शकतात. त्यामुळे सुरुवातीला यकृत बंद पडल्याचे निदान करणे अवघड असते. प्रारंभिक लक्षणांत समावेश होतो:
परंतु यकृत बंद पडल्यामुळे निर्माण होणाऱ्या गुंतागुंती जशा वाढत जातात तशी लक्षणे गंभीर होत जातात आणि त्यांवर तातडीने उपचार करण्याची गरज भासते. ही लक्षणे पुढीलप्रमाणे –
पुरेसे लवकर निदान झाल्यास, ऍसेटामिनोफेनची जास्त मात्रा दिल्यामुळे झालेल्या अॅक्युट लिव्हर फेल्युअरवर कधीकधी उपचार करता येतात आणि त्याचे प्रभाव उलटवता येतात. तसेच जर एखाद्या विषाणूमुळे यकृत बंद पडले असेल तर यकृताचे थोडे फार कार्य चालू असेपर्यंत लक्षणांवर उपचार करण्यासाठी रुग्णालयात दाखल केले जाऊ शकते. अशा प्रकरणांमध्ये कधीकधी यकृत आपले आपण बरे होते.
दीर्घकाळ ऱ्हास झाल्यामुळे बंद पडलेल्या यकृतासाठी प्रारंभिक उपचार म्हणजे यकृताचा अजून जो भाग कार्यरत आहे तो वाचवण्याचे असतात. ते शक्य नसल्यास यकृत रोपण करावे लागू शकते. सुदैवाने यकृत रोपण ही एक सामान्य प्रक्रिया आहे आणि ती बहुतेकदा यशस्वी होते.
यकृत बंद पडण्यास प्रतिबंध करण्याचा सर्वोत्तम मार्ग म्हणजे सिऱ्हॉसिस किंवा हेपिटायटीस होण्याची जोखीम टाळणे. या स्थितीला प्रतिबंध करण्यासाठी पुढील गोष्टी मदत करू शकतात –
Our expert general medicine specialists verify the clinical accuracy of the content to deliver the most trusted source of information, making the management of health an empowering experience.